ရခိုင္ျပည္နယ္ ေမာင္ေတာခ႐ိုင္မွာရွိတဲ့ မူဆလင္ လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္းအေနနဲ႔ ကေလး ၂ ဦးပဲ ယူရမယ္ဆိုတဲ့ ေဒသႏၱရအမိန္႔ကို လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႔အစည္းေတြက ေ၀ဖန္တာဟာ တဘက္ေစာင္းနင္း
က်ၿပီးေတာ့ ပကတိအေျခအေနေတြကို မသိလို႔ျဖစ္တယ္လို႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ အာဏာပိုင္ေတြက ေျပာဆုိပါတယ္။ရခိုင္ျပည္နယ္အစိုးရသတင္းထု
ကို ဒီအမိန္႔ ထုတ္ျပန္မႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ကိုသားညြန္႔ဦး က ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါတယ္။
“ဒီဥစၥာက အခုမွ ထြက္တဲ့ဥစၥာ မဟုတ္ဘူး။ ၉၂၊ ၉၃၊ ၉၄ ေလာက္က
တည္းက ရွိေနခဲ့တဲ့ အမိန္႔လို႔ ေျပာပါတယ္။ အဲ့ဒီဥစၥာေတြကို အေကာင္အထည္ေဖာ္တာက UN အဖြဲ႔အစည္းနဲ႔ AZT ဆုိတဲ့ INGO အဖြဲ႔ေတြပါခင္ဗ်။ သူတို႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္တယ္။ ၉၂၊ ၉၃၊ ၉၄ က
စၿပီး အေကာင္အထည္ေဖာ္တာ အခု ရခိုင္အေရးအခင္း ျဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာ
ျပန္ၾကည့္ေတာ့ လူဦးေရက အင္မတန္ မ်ားျပားလာပါတယ္။ သူတို႔
ကေတာ့ သားဆက္ျခား ေအာင္ျမင္တယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လူဦးေရ ေပါက္ဖြားႏႈန္းက တအားမ်ားတဲ့အတြက္ အခုလို ျပႆနာျဖစ္
လာတဲ့အခါ ရခိုင္ကိစၥကုိ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ကလည္း အႀကံျပဳ
ထားတာေတြ ရွိပါတယ္။ အဲ့ဒါေတြကို ျပန္ၿပီးေတာ့ အေကာင္အထည္ ေဖာ္
တဲ့သေဘာမ်ိဳးနဲ႔ ေဒသႏၱရအမိန္႔နဲ႔ ထုတ္တာပါခင္ဗ်။”
ေမး။ ။ ဟုတ္ကဲ့ခင္ဗ်။ ၉၂၊ ၉၃ တုန္းက ထုတ္တဲ့အမိန္႔က ဒီအစိုးရအေနနဲ႔ ထုတ္ျပန္တာလား။ အမိန္႔လား ဥပေဒလား အဲ့ဒါက။
ေျဖ။ ။ “အမိန္႔ပါပဲခင္ဗ်။ ေဒသႏၱရအမိန္႔လို႔ ေခၚပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေမာင္ေတာတစ္ခုတည္းပါပဲ။ က်န္တဲ့ ေနရာေတြေတာင္ မပါပါဘူး။”
ေမး။ ။ ဟုတ္ကဲ့။ အခု ရခိုင္အစိုးရကေနၿပီးေတာ့ ထုတ္လိုက္တဲ့
သေဘာကေရာ အမိန္႔လား ဥပေဒလား။
ေျဖ။ ။ “အမိန႔္လို႔ ေျပာပါတယ္ခင္ဗ်။ ဥပေဒအပိုင္းမွာေတာ့ က်ေနာ္
တုိ႔က သိပ္နားမလည္ပါဘူး။ ဒီဥစၥာက အရင္တုန္းက ရွိခဲ့တဲ့ဟာကို ျပန္ၿပီး
ေတာ့ တည္ၿမဲေအာင္အမိန္႔ထုတ္တာပါပ
နဲ႔ေတာင္ မဟုတ္ပါဘူးခင္ဗ်။ သက္ဆုိင္ရာ ၿမိဳ႕နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးနဲ႔
တာပါ။ အဲ့ဒီေမာင္ေတာခ႐ိုင္ တစ္ခုတည္းပါပဲခင္ဗ်။”
ေမး။ ။ ရခိုင္စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္က
တဲ့အတုိင္းဆုိတာ ရခိုင္စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္က
2 Child Policy ဆိုၿပီးေတာ့ပဲ အႀကံျပဳတာလား။
ေျဖ။ ။ “2 Child Policy လို႔ေတာ့ မေျပာပါဘူးခင္ဗ်။ သူက ပထမစာမ်က္ႏွာမွာေတာ့ ဒီလို လူဦးေရ ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ လိုတယ္။ အဲ့လို ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့အခါမွာလည္း ကိုယ့္ဘာသာေရးအရ ကန္႔ကြက္ႏုိင္တယ္။ ဒီလိုမ်ိဳးေလး ဆိုထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ေနာက္စာမ်က္ႏွာမွာေတာ့ ရခိုင္တုိင္းရင္းသားေတြကလည္
ေမး။ ။ 2 Child Policy နဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ရခိုင္အာဏာပိုင္ေတြရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အစိုးရအေနနဲ႔ ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြနဲ႔
ျပန္ၿပီး Review လုပ္ေနတယ္ဆုိၿပီးေတာ့ ေျပာေနလို႔ပါ။ အထက္ကေရာ ဘာမ်ားေျပာ
ေျဖ။ ။ “အဲ့ဒါကေတာ့ က်ေနာ္ မသိဘူးခင္ဗ်။ ဒီဥစၥာက က်ေနာ္တို႔
ျပည္နယ္ အစိုးရအေနနဲ႔လည္း ထုတ္တာမဟုတ္ဘူး။ ေဒသႏၱရအမိန္႔ဆို
တာ သူတို႔ ထုတ္ခြင့္ရွိတယ္ေလ။ ရန္ကုန္မွာ ပုဒ္မ ၁၄၄ အစား ၁၈၈ ထုတ္
တဲ့ပံုစံမ်ိဳးေပါ့။”
ေမး။ ။ အဲ့ေတာ့ အဲ့ဒီအထဲမွာ ကေလး ၂ ေယာက္အျပင္ အမ်ိဳးသမီး မိန္းမ တစ္ေယာက္ပဲ ယူရမယ္ဆိုတဲ့ဟာမ်ိဳးေရာ ပါပါသလား။
ေျဖ။ ။ “ပါပါတယ္ခင္ဗ်။ ဘာလို႔လဲဆိုရင္ သူတို႔က ၄ ေယာက္ ယူတဲ့အခါက်မွ ေစာေစာကလည္း က်ေနာ္ ေျပာၿပီးၿပီ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သိန္းေ႒း သူ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္စဥ္က အဲ့ဒီမွာ ေမးတယ္။ ေယာက်ာ္းတစ္ေယာက္က မိန္းမ ၄ ေယာက္က တရား၀င္ယူတယ္။ တရားမ၀င္ မိန္းမေတြကလည္း ရွိတယ္။ အဲ့ဒီက ေမြးလာတဲ့ ကေလးေတြနဲ႔ အားလံုး မိသားစုေပါင္းလိုက္ရင္ ၈၂ ေယာက္ရွိတယ္။ အဲ့လိုမ်ိဳး မိသားစု ၁၀ ဆိုရင္ လူဦးေရ ဘယ္ေလာက္
ရွိမလဲ။ အဲ့ဒါေလးေတြ က်ေနာ္တုိ႔ ျပန္တြက္ၿပီးေတာ့ ရခိုင္တုိင္းရင္းသားေတြ
ကလည္း အဲ့ဒါကို စိုးရိမ္တဲ့အတြက္ ေတာင္းဆုိျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကလည္း
ေမာင္ေတာတစ္ခုတည္းကို က်ေနာ္တို႔က ေဒသႏၱရအမိန္႔ ထုတ္တာျဖစ္ပါ
တယ္။ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာ - ေမာင္ေတာခ႐ိုင္ဆုိရင္ ဘူးသီးေတာင္၊
ေမာင္ေတာ ပါပါတယ္ခင္ဗ်။”
ေမး။ ။ အခု ဒီအမိန္႔နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေ၀ဖန္သံေတြ ထြက္လာ
ပါတယ္ခင္ဗ်။ ဒါက ခြဲျခားဆက္ဆံတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္တယ္
ဆုိတဲ့ သေဘာမ်ိဳးေပါ့။ ေ၀ဖန္သံေတြ ထြက္လာပါတယ္။ ဒီေ၀ဖန္ခ်က္ေတြ
အေပၚမွာ ဦး၀င္းၿမိဳင္တို႔ ဘာမ်ား တံု႔ျပန္ခ်င္ပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ “သူတို႔ကေတာ့ ဘယ္လို ေ၀ဖန္ ေ၀ဖန္ေလ။ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္တယ္လို႔ ေျပာလို႔ရွိရင္ အဲ့ဒီလူေတြက ဒီမွာ လာမၾကည့္ဘဲနဲ႔
ေျပာတယ္လို႔ က်ေနာ္ ထင္ပါတယ္။ က်ေနာ္ေျပာမယ္ေလ ၁၀ ေပပတ္လည္ ရွိတဲ့အိမ္ထဲမွာ လူ ၂၀၊ ၃၀ ဘယ္လိုလုပ္ ေနမလဲ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အဲ့လိုမ်ိဳး လူဦးေရ ေပါက္ဖြားႏႈန္း မ်ားလာတဲ့အတြက္ ဒီမွာ ရခိုင္တုိင္းရင္းသားေတြက
လည္း စိုးရိမ္စိတ္ေတြ မ်ားလာပါတယ္။ အဲ့ဒီအတြက္ ေရရွည္အတြက္ ၾကည့္ၿပီး က်ေနာ္တုိ႔ ႏိုင္ငံေတာ္အေနနဲ႔ ဒီလို အမိန္႔ထုတ္ျပန္တယ္လို႔ပဲ က်ေနာ္တုိ႔က ယူဆပါတယ္။ အမိန္႔ထုတ္တာကလည္း ျမန္မာတႏုိင္ငံလံုးကို ထုတ္တာလည္း မဟုတ္ဘူး။ ရခိုင္ျပည္နယ္ တျပည္နယ္လံုးကို ထုတ္တာ
လည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီေမာင္ေတာခ႐ိုင္တစ္ခုတည္းက
တယ္။ အဲ့ဒါကိုမွ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔က ဒီလိုေျပာတယ္ဆုိရင္ေတာ့ ဒါ တဖက္သတ္ စြပ္စြဲတယ္လို႔ပဲ က်ေနာ္ ထင္ပါတယ္။”
VOA Burmese
က်ၿပီးေတာ့ ပကတိအေျခအေနေတြကို မသိလို႔ျဖစ္တယ္လို႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ အာဏာပိုင္ေတြက ေျပာဆုိပါတယ္။ရခိုင္ျပည္နယ္အစိုးရသတင္းထု
ကို ဒီအမိန္႔ ထုတ္ျပန္မႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ကိုသားညြန္႔ဦး က ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါတယ္။
“ဒီဥစၥာက အခုမွ ထြက္တဲ့ဥစၥာ မဟုတ္ဘူး။ ၉၂၊ ၉၃၊ ၉၄ ေလာက္က
တည္းက ရွိေနခဲ့တဲ့ အမိန္႔လို႔ ေျပာပါတယ္။ အဲ့ဒီဥစၥာေတြကို အေကာင္အထည္ေဖာ္တာက UN အဖြဲ႔အစည္းနဲ႔ AZT ဆုိတဲ့ INGO အဖြဲ႔ေတြပါခင္ဗ်။ သူတို႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္တယ္။ ၉၂၊ ၉၃၊ ၉၄ က
စၿပီး အေကာင္အထည္ေဖာ္တာ အခု ရခိုင္အေရးအခင္း ျဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာ
ျပန္ၾကည့္ေတာ့ လူဦးေရက အင္မတန္ မ်ားျပားလာပါတယ္။ သူတို႔
ကေတာ့ သားဆက္ျခား ေအာင္ျမင္တယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လူဦးေရ ေပါက္ဖြားႏႈန္းက တအားမ်ားတဲ့အတြက္ အခုလို ျပႆနာျဖစ္
လာတဲ့အခါ ရခိုင္ကိစၥကုိ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ကလည္း အႀကံျပဳ
ထားတာေတြ ရွိပါတယ္။ အဲ့ဒါေတြကို ျပန္ၿပီးေတာ့ အေကာင္အထည္ ေဖာ္
တဲ့သေဘာမ်ိဳးနဲ႔ ေဒသႏၱရအမိန္႔နဲ႔ ထုတ္တာပါခင္ဗ်။”
ေမး။ ။ ဟုတ္ကဲ့ခင္ဗ်။ ၉၂၊ ၉၃ တုန္းက ထုတ္တဲ့အမိန္႔က ဒီအစိုးရအေနနဲ႔ ထုတ္ျပန္တာလား။ အမိန္႔လား ဥပေဒလား အဲ့ဒါက။
ေျဖ။ ။ “အမိန္႔ပါပဲခင္ဗ်။ ေဒသႏၱရအမိန္႔လို႔ ေခၚပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေမာင္ေတာတစ္ခုတည္းပါပဲ။ က်န္တဲ့ ေနရာေတြေတာင္ မပါပါဘူး။”
ေမး။ ။ ဟုတ္ကဲ့။ အခု ရခိုင္အစိုးရကေနၿပီးေတာ့ ထုတ္လိုက္တဲ့
သေဘာကေရာ အမိန္႔လား ဥပေဒလား။
ေျဖ။ ။ “အမိန႔္လို႔ ေျပာပါတယ္ခင္ဗ်။ ဥပေဒအပိုင္းမွာေတာ့ က်ေနာ္
တုိ႔က သိပ္နားမလည္ပါဘူး။ ဒီဥစၥာက အရင္တုန္းက ရွိခဲ့တဲ့ဟာကို ျပန္ၿပီး
ေတာ့ တည္ၿမဲေအာင္အမိန္႔ထုတ္တာပါပ
နဲ႔ေတာင္ မဟုတ္ပါဘူးခင္ဗ်။ သက္ဆုိင္ရာ ၿမိဳ႕နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးနဲ႔
တာပါ။ အဲ့ဒီေမာင္ေတာခ႐ိုင္ တစ္ခုတည္းပါပဲခင္ဗ်။”
ေမး။ ။ ရခိုင္စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္က
တဲ့အတုိင္းဆုိတာ ရခိုင္စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္က
2 Child Policy ဆိုၿပီးေတာ့ပဲ အႀကံျပဳတာလား။
ေျဖ။ ။ “2 Child Policy လို႔ေတာ့ မေျပာပါဘူးခင္ဗ်။ သူက ပထမစာမ်က္ႏွာမွာေတာ့ ဒီလို လူဦးေရ ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ လိုတယ္။ အဲ့လို ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့အခါမွာလည္း ကိုယ့္ဘာသာေရးအရ ကန္႔ကြက္ႏုိင္တယ္။ ဒီလိုမ်ိဳးေလး ဆိုထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ေနာက္စာမ်က္ႏွာမွာေတာ့ ရခိုင္တုိင္းရင္းသားေတြကလည္
ေမး။ ။ 2 Child Policy နဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ရခိုင္အာဏာပိုင္ေတြရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အစိုးရအေနနဲ႔ ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြနဲ႔
ျပန္ၿပီး Review လုပ္ေနတယ္ဆုိၿပီးေတာ့ ေျပာေနလို႔ပါ။ အထက္ကေရာ ဘာမ်ားေျပာ
ေျဖ။ ။ “အဲ့ဒါကေတာ့ က်ေနာ္ မသိဘူးခင္ဗ်။ ဒီဥစၥာက က်ေနာ္တို႔
ျပည္နယ္ အစိုးရအေနနဲ႔လည္း ထုတ္တာမဟုတ္ဘူး။ ေဒသႏၱရအမိန္႔ဆို
တာ သူတို႔ ထုတ္ခြင့္ရွိတယ္ေလ။ ရန္ကုန္မွာ ပုဒ္မ ၁၄၄ အစား ၁၈၈ ထုတ္
တဲ့ပံုစံမ်ိဳးေပါ့။”
ေမး။ ။ အဲ့ေတာ့ အဲ့ဒီအထဲမွာ ကေလး ၂ ေယာက္အျပင္ အမ်ိဳးသမီး မိန္းမ တစ္ေယာက္ပဲ ယူရမယ္ဆိုတဲ့ဟာမ်ိဳးေရာ ပါပါသလား။
ေျဖ။ ။ “ပါပါတယ္ခင္ဗ်။ ဘာလို႔လဲဆိုရင္ သူတို႔က ၄ ေယာက္ ယူတဲ့အခါက်မွ ေစာေစာကလည္း က်ေနာ္ ေျပာၿပီးၿပီ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သိန္းေ႒း သူ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္စဥ္က အဲ့ဒီမွာ ေမးတယ္။ ေယာက်ာ္းတစ္ေယာက္က မိန္းမ ၄ ေယာက္က တရား၀င္ယူတယ္။ တရားမ၀င္ မိန္းမေတြကလည္း ရွိတယ္။ အဲ့ဒီက ေမြးလာတဲ့ ကေလးေတြနဲ႔ အားလံုး မိသားစုေပါင္းလိုက္ရင္ ၈၂ ေယာက္ရွိတယ္။ အဲ့လိုမ်ိဳး မိသားစု ၁၀ ဆိုရင္ လူဦးေရ ဘယ္ေလာက္
ရွိမလဲ။ အဲ့ဒါေလးေတြ က်ေနာ္တုိ႔ ျပန္တြက္ၿပီးေတာ့ ရခိုင္တုိင္းရင္းသားေတြ
ကလည္း အဲ့ဒါကို စိုးရိမ္တဲ့အတြက္ ေတာင္းဆုိျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကလည္း
ေမာင္ေတာတစ္ခုတည္းကို က်ေနာ္တို႔က ေဒသႏၱရအမိန္႔ ထုတ္တာျဖစ္ပါ
တယ္။ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာ - ေမာင္ေတာခ႐ိုင္ဆုိရင္ ဘူးသီးေတာင္၊
ေမာင္ေတာ ပါပါတယ္ခင္ဗ်။”
ေမး။ ။ အခု ဒီအမိန္႔နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေ၀ဖန္သံေတြ ထြက္လာ
ပါတယ္ခင္ဗ်။ ဒါက ခြဲျခားဆက္ဆံတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္တယ္
ဆုိတဲ့ သေဘာမ်ိဳးေပါ့။ ေ၀ဖန္သံေတြ ထြက္လာပါတယ္။ ဒီေ၀ဖန္ခ်က္ေတြ
အေပၚမွာ ဦး၀င္းၿမိဳင္တို႔ ဘာမ်ား တံု႔ျပန္ခ်င္ပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ “သူတို႔ကေတာ့ ဘယ္လို ေ၀ဖန္ ေ၀ဖန္ေလ။ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္တယ္လို႔ ေျပာလို႔ရွိရင္ အဲ့ဒီလူေတြက ဒီမွာ လာမၾကည့္ဘဲနဲ႔
ေျပာတယ္လို႔ က်ေနာ္ ထင္ပါတယ္။ က်ေနာ္ေျပာမယ္ေလ ၁၀ ေပပတ္လည္ ရွိတဲ့အိမ္ထဲမွာ လူ ၂၀၊ ၃၀ ဘယ္လိုလုပ္ ေနမလဲ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အဲ့လိုမ်ိဳး လူဦးေရ ေပါက္ဖြားႏႈန္း မ်ားလာတဲ့အတြက္ ဒီမွာ ရခိုင္တုိင္းရင္းသားေတြက
လည္း စိုးရိမ္စိတ္ေတြ မ်ားလာပါတယ္။ အဲ့ဒီအတြက္ ေရရွည္အတြက္ ၾကည့္ၿပီး က်ေနာ္တုိ႔ ႏိုင္ငံေတာ္အေနနဲ႔ ဒီလို အမိန္႔ထုတ္ျပန္တယ္လို႔ပဲ က်ေနာ္တုိ႔က ယူဆပါတယ္။ အမိန္႔ထုတ္တာကလည္း ျမန္မာတႏုိင္ငံလံုးကို ထုတ္တာလည္း မဟုတ္ဘူး။ ရခိုင္ျပည္နယ္ တျပည္နယ္လံုးကို ထုတ္တာ
လည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီေမာင္ေတာခ႐ိုင္တစ္ခုတည္းက
တယ္။ အဲ့ဒါကိုမွ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔က ဒီလိုေျပာတယ္ဆုိရင္ေတာ့ ဒါ တဖက္သတ္ စြပ္စြဲတယ္လို႔ပဲ က်ေနာ္ ထင္ပါတယ္။”
VOA Burmese
