သားအိမ္လမ္းေၾကာင္း Fistula ေရာဂါကို ခြဲစိတ္ကုသလွ်င္ ေပ်ာက္ကင္းႏိုင္

ကမၻာ့ က်န္းမာေရး က႑တြင္ အာဖရိက အမ်ဳိးသမီးမ်ားသည္ သားအိမ္ လမ္းေၾကာင္းနာ ေရာဂါျဖင့္ အမ်ား အျပား အသက္ဆံုး႐ံႈး ေနၾကရသည္။ ဤေရာဂါမ်ဳိးကို အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ အေနာက္တိုင္း ႏိုင္ငံ မ်ားတြင္ မၾကားဘူးေသးသည့္ လက္ေတြ႔ေရာဂါမ်ဳိး ျဖစ္ေနသည္။ ထိုႏိုင္ငံမွ အမ်ဳိး သမီးတို႔၏ အေျခအေန ႏွင့္ ဂုဏ္သိကၡာသည္ ခင္ပြန္းသည္ တစ္ေယာက္အား ကေလး အမ်ားအျပား ေမြးဖြား ေပးေနရသည့္ ဓေလ့ ထံုးစံပင္ ျဖစ္ေနေပ သည္။ မီးယပ္ဆိုင္ရာ သားအိမ္လမ္းေၾကာင္းနာ ေရာဂါသည္ အာဖရိက အမ်ဳိး သမီး မ်ား တြင္ အျဖစ္ မ်ားေနေပသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ဤအမ်ဳိးသမီးမ်ား အတြက္ ခႏၶာေဗဒ အနာတရ ရရွိမႈ ထက္ပင္ ပိုေနေပသည္။

သူတို႔သည္ အသက္ရွင္လ်က္ႏွင့္ အသက္ဝိညာဥ္ ကင္းမဲ့ေနၾကသူမ်ား ျဖစ္ၾက ေၾကာင္း ကြန္ဂိုႏိုင္ငံ ဂိုမားၿမိဳ႕(Goma)ရွိ အာဖရိက HEAL ေဆး႐ံုမွ သားဖြားမီးယပ္ ေရာဂါဌာန၏ အႀကီး အကဲ Dr. Justin Paluku Lussy (ေဒါက္တာဂ်က္စတင္ ပါလုကုလူစီ)က ေျပာၾကားသည္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ အမ်ဳိးသမီး တစ္ဦးသည္ မီးဖြားရန္ ရက္အေတာ္ၾကာၾကာ ေတာင့္ခံ ေနရၿပီး သေႏၶသား၏ ဦးေခါင္း သည္ မီးဖြားေနစဥ္ မိခင္၏ တင္ပါးဆံုရွိ အ႐ိုးကို အဆက္မျပတ္ တိုးထြက္ ေနရသျဖင့္ Obsteric Fistula ေခၚ သားအိမ္လမ္းေၾကာင္း ဒဏ္ရာ ျဖစ္ေပၚ လာေစခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ မိခင္၏ ေသြးစီးထြက္မႈႏွင့္ တစ္သွ်ဴးမွ်င္ မ်ားကို ထိခိုက္၍ အေၾကာေသသြား တတ္ေပသည္။

ဤသို႔အားျဖင့္ အေခါင္းေပါက္ တစ္ခု ျဖစ္ေပၚေစၿပီး '' Fistula ''ဒဏ္ရာ ျဖစ္ေပၚလာခဲ့သည္။ အမ်ဳိးသမီး၏ အဂၤါဇာတ္ႏွင့္ ဆီးအိမ္၊ ဆီးအိတ္ သို႔မဟုတ္ အူမႀကီး ေအာက္ပိုင္း စအိုၾကား အေခါင္းေပါက္ဒဏ္ရာ ျဖစ္သြားေစသည္။ သူမ၏ ကေလးသည္လည္း အသက္ရွင္ ႏိုင္ေျခ မရွိေပ။ အကယ္၍ မိခင္ အသက္ ရွင္သည့္တိုင္ေအာင္ သူမသည္ ဆီးကို ထိန္းသိမ္းႏိုင္မည္ မဟုတ္ ဘဲ တစ္ခါတစ္ရံတြင္ ဝမ္းသြား သည္ကိုလည္း ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ျခင္း မရွိေတာ့ေၾကာင္း ေဒါက္တာ ဂ်က္စတင္ ပါလုကုလူစီက ေျပာၾကားသည္။

Fistula ဖစ္တူလာ ေရာဂါ ခံစားေနရ သူသည္ အၿမဲတမ္းလိုလို ဆီးထြက္၊ မစင္ထြက္ေန တတ္ကာ အနံ႔ နံေနသည့္ ဇနီးသည္ကို ခင္ပြန္းသည္တို႔က စြန္႔ပစ္ သြားေလ့ရွိသည္။ ရြာသူရြာသား မ်ားကလည္း ေရွာင္ ကြင္း သြားေလ့ရွိၿပီး ကေလး မေမြးႏိုင္သည့္ မိန္းမကို ခင္ပြန္း စြန္႔ပစ္သည္မွာ အဆန္း မဟုတ္ေတာ့ေပ။ ဤသို႔ေသာ အမ်ဳိးသမီးမ်ား အေနျဖင့္ အရွက္ရၿပီး ေၾကာက္လန္႔စိတ္ ဝင္ေနၾကရသည္။ အနံ႔ကို ဖုံုးအုပ္ရန္ ေရေမႊး ဝယ္သံုးရသျဖင့္ ေငြကုန္ေၾကးက် မ်ားေနေလ့ရွိေၾကာင္း စိန္႔လူးဝစ္ရွိ ဝါရွင္တန္ တကၠသိုလ္၌ ေဒါက္တာ ဘြဲ႔ယူရန္ ႀကိဳးစားေနသူ အလီဆန္ဟဲလား (Alison Heller)က ေျပာၾကားသည္။

သူသည္ ႏိုက္ဂ်ာႏိုင္ငံ (Niger)၌ Fistula ေရာဂါ ခြဲစိတ္မႈ ခံယူမည့္ အမ်ဳိးသမီး ၅ဝ ဦးကို သုေတသန ျပဳလုပ္သူ ျဖစ္သည္။ ထိုအမ်ဳိးသမီးမ်ားသည္ အသက္ ၁၅ ႏွစ္မွ ၇ဝ အတြင္းရွိသည္။ တန္ဇန္နီးယား အမ်ဳိးသမီး မ်ားသည္ သားအိမ္လမ္းေၾကာင္း ခြဲစိတ္ကုသမႈ ခံယူၿပီး ျပန္ေကာင္း လာမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ထားရွိ သူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ပါလုကုလူစီ၏ Fistula လူနာ ၂ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ သူတို႔၏ လူ႔အဖြဲ႔ အစည္းမွ ဝိုင္းပယ္ျခင္း ခံေနရသည္။ လင္မယား ကြာရွင္းမႈမ်ားကိုလည္း ေတြ႔ေန ျမင္ေနက် ျဖစ္ေနေပသည္။

ပါလု ကုလူစီသည္ အာဖရိကတိုက္ HEAL ေဆး႐ံုတြင္ အေျခခ် ေနထိုင္ကာ ေဆးဝါး ကုသမႈမ်ားကို စတင္ ေဆာင္ရြက္ ေပးေနသည္။ အဆိုပါ ေဆး႐ံုတြင္ Fistula ေဝဒနာကို ကုသမႈ ခံယူရန္ လူနာမ်ား အတြက္ ခုတင္ ၁၅၅ ခုရွိသည္။ ဤေရာဂါသည္မ်ားသည္ စုန္းမမ်ားျဖစ္၍ ကံဆိုးေနၾကသူမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း ယူဆျခင္း Fistula Foundation ၏ ခန္႔မွန္းခ်က္ အရ အာရွတိုက္ႏွင့္ အာဖရိက သဲကႏၲာရ တစ္ျခမ္းမွ ဤေရာဂါ ျဖစ္ေနသူမ်ားသည္ ေဆးဝါး ကုသမႈ မခံယူဘဲ ရွိေနၾကေၾကာင္း သိရွိရသည္။ ေငြေၾကး မျပည့္စံု သူမ်ား လည္း ျဖစ္ၾကသည္။ ေခတ္အလိုက္ ဆက္သြယ္မႈ ပံုစံ ကင္းမဲ့ေနၾက၍ အမ်ဳိးသမီးမ်ားသည္ သူတို႔ ခံစားေနရသည့္ ေရာဂါကို ေဆြးေႏြးရန္ တြန္႔ဆုတ္ ေနၾကေလ့ရွိသည္။

ေဒါက္တာဘြဲ႔ယူရန္ ႀကိဳးစားေနသူ အလီဆန္ဟဲလား၏ အဆိုအရ အမ်ဳိးသမီးမ်ားသည္ ဤေရာဂါ အေၾကာင္းကို နားမလည္ဘဲ ကုသ၍ ရေၾကာင္းကိုလည္း သေဘာေပါက္မႈ မရွိၾကေၾကာင္း သိရွိရသည္။ အကယ္၍ ေရာဂါအေၾကာင္း သိရွိသည့္ တိုင္ေအာင္ ခြဲစိတ္ကုသမႈ ခံယူလွ်င္ ကုန္က်စရိတ္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၄၅ဝ ကုိ မတတ္ႏိုင္ ၾကသည့္အျပင္ အေဝး တစ္ေနရာ၌ ရွိေနေသာ ေဆး႐ံုသို႔ တက္ႏိုင္ျခင္း မရွိၾကေပ။

ဝါရွင္တန္တြင္ ေနထုိင္သူ အုိလီဗီယာ ဘုိဝင္း (Olivia Bowen ) ဆုိေသာ အမ်ဳိးသမီးသည္ အာဖရိကတုိက္မွ အမ်ဳိးသမီးမ်ား၏ အဆုိပါ ေရာဂါ ခံစား ေနရသည့္ အေၾကာင္း အေသးစိတ္ ေရးသား ေဖာ္ျပထားသည့္ စာအုပ္ကို ဖတ္ရသျဖင့္ ''One Week to End Fistula " ေဆာင္ပုဒ္ျဖင့္ ခ်ဳိ႕တဲ့ေသာ သူမ်ားအတြက္ ရန္ပံုေငြ ရွာေပးေနသည္။ ဘုိဝင္းသည္ အက်ဳးိအျမတ္ မယူေသာ အဖြဲ႔တစ္ဖြဲ႔မွ ျဖစ္သည္။ အျခား အဖြဲ႔အစည္းႀကီး မ်ားသည္ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ၊ မိခင္မ်ား၏ က်န္းမားေရးႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးမ်ား အတြက္ ကိုင္တြယ္ ေပးေနၾကစဥ္ ဤ Fistula ေရာဂါသည္ အမ်ဳိးသမီး တစ္ဦး၏ ျပႆနာ မဟုတ္ဘဲ လူသားအားလံုး၏ အေရးကိစၥ ျဖစ္ေၾကာင္း ဘိုဝင္းက ေျပာၾကားသည္။ ။

ျမ၀တီ