၂၀၁၃
ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၁၁ မွ ၂၂ ရက္ေန႔အထိ က်င္းပမည့္ ေနျပည္ေတာ္ ၂၇ ႀကိမ္ေျမာက္
အေရွ႕ေတာင္အာရွ အားကစား ၿပိဳင္ပြဲ (ဆီးဂိမ္း) တြင္ ခ်ီးျမွင့္မည့္
ဆုတံဆိပ္စာရင္း ထြက္လာသည္။ ေရႊတံဆိပ္ေပါင္း ၄၆၀၊ ေငြတံဆိပ္ေပါင္း ၄၆၀ ႏွင့္
ေၾကးတံဆိပ္ ၆၃၇ ဆု၊ စုစုေပါင္း ၁၅၅၇ ဆု ခ်ီးျမွင့္မည္ဟု ျပည္ေထာင္စု
အားကစား၀န္ႀကီးဌာနက ေမလ ၂၃ ရက္ေန႔စြဲျဖင့္ သတင္းထုတ္ျပန္ထားသည္။ ေၾကးတံဆိပ္ အေရအတြက္ ေရႊႏွင့္ ေငြတို႔ထက္ မ်ားေနျခင္းမွာ ပူးတြဲ တတိယ ေနရာမ်ားရွိေနသျဖင့္ မ်ားေနရျခင္း ျဖစ္သည္။
၂၀၁၁ ခုႏွစ္ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံတြင္ က်င္းပခဲ့သည့္ ဆီးဂိမ္းတြင္မူ အားကစားနည္းေပါင္း ၄၄ မ်ိဳး ထည့္သြင္း က်င္းပခဲ့ၿပီး ဆုတံဆိပ္ေပါင္း ၅၅၄ ဆုခ်ီးျမွင့္ခဲ့သည္။ ထိုစဥ္က ေရႊတံဆိပ္မ်ား ဆြတ္ခူးခဲ့ၾကသည့္ ႏိုင္ငံမ်ားမွာ အိမ္ရွင္ အင္ဒိုနီးရွား ၁၈၂ ဆု၊ ထိုင္း ၁၀၉၊ ဗီယက္နမ္ ၉၆၊ မေလးရွား ၅၉၊ စင္ကာပူ ၄၂၊ ဖိလစ္ပိုင္ ၃၆၊ ျမန္မာ ၁၆၊ လာအို ၉၊ ကေမၻာဒီးယား ၄ ႏွင့္ အေရွ႕တီေမာ ၁ တို႔ ျဖစ္ၾကသည္။ ဆီးဂိမ္းၿပိဳင္ပြဲတြင္ ၁၁ ႏိုင္ငံ ယွဥ္ၿပိဳင္ၾကသည့္ အနက္ ၁၀ ႏိုင္ငံက ေရႊတံဆိပ္ အသီးသီး ဆြတ္ခူးခဲ့ၾကေသာ္လည္း ဘ႐ူႏိုင္း ႏိုင္ငံက ေရႊတံဆိပ္ မရရွိဘဲ ေငြတံဆိပ္ ၄ ဆုႏွင့္ ေၾကးတံဆိပ္ ၇ ဆုသာ ဆြတ္ခူးႏုိင္ခဲ့သည္။
ေနျပည္ေတာ္ ဆီးဂိမ္းၿပိဳင္ပြဲတြင္ ေရႊတံဆိပ္ အမ်ားဆုံး ခ်ီးျမွင့္မည့္ အားကစားနည္းမ်ားမွာ ေျပးခုန္ပစ္ (အမ်ိဳးသား/အမ်ိဳး သမီး) ေရႊတံဆိပ္ ၄၆ ဆု၊ ေရကူး (ဒိုင္ဗင္၊ ၀ါတာပိုလို) ၄ ဆု၊ တိုက္ကြမ္ဒို ၂၁ ဆု၊ နပန္း ၂၁ ဆု၊ စစ္တုရင္ ၁၈ ဆု၊ ဂ်ဴဒို ၁၈ ဆု၊ ကင္ပို ၁၈ ဆု၊ ပိုက္ေက်ာ္ျခင္း/
၂၇ ႀကိမ္ေျမာက္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ အားကစား ၿပိဳင္ပြဲတြင္ ထည့္သြင္းက်င္းပမည့္ အားကစားနည္း ၃၃ မ်ိဳးအနက္ ယခင္က ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္လည္း မရွိ အားကစား ၿပိဳင္ပြဲ (ျပည္တြင္းေရာ၊ ႏိုင္ငံတကာ) မ်ား လုံး၀ မရွိခဲ့သည့္ အားကစားနည္း ၇ မ်ိဳး ပါ၀င္လာသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ယင္း အားကစားနည္းမ်ားမွာ ျမင္းစီး ၆ ဆု၊ ကမ္ပို ၁၈ ဆု၊ ေမြ လက္ေ၀ွ႔ ၁၄ ဆု၊ ပန္ကာဆီလတ္ ၁၅ ဆု၊ ပီတန္း ၁၁ ဆု၊ ဗိုဗီနမ္ ၁၈ ဆု၊ နပန္း ၂၁ ဆု ျဖစ္သည္။
ယင္း အားကစားနည္း ၇ မ်ိဳးတြင္ ခ်ီးျမွင့္မည့္ ေရႊတံဆိပ္ေပါင္းမွာ ၁၀၃ ဆုအထိ ရွိသည္။ ယင္း အားကစားနည္းမ်ားမွာ ၿပိဳင္ဘက္ႏိုင္ငံ အခ်ိဳ႕တြင္သာ ႏွစ္ရွည္လမ်ား ေလ့က်င့္ၿပိဳင္ေနၾကသည့္ အားကစားနည္းမ်ား ျဖစ္သည္။ ယင္း အားကစားနည္းမ်ားကို ျပည္ပတြင္ တႀကိမ္ ႏွစ္ႀကိမ္၊ ျပည္တြင္းတြင္ ယခု အႀကိမ္ သက္ဆုိင္ရာ ျမန္မာ အားကစား သမားမ်ား ယွဥ္ၿပိဳင္ၾကရျခင္း ျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္ရာ ယင္း အားကစားနည္းမ်ားမ် ေရႊတံဆိပ္မ်ား ဆြတ္ခူး ရရွိရန္ မလြယ္ပါ။
တမ်ိဳးလွ်င္ ေရႊတံဆိပ္ ၁ ဆုစ၊ ၂ ဆုစ ထက္ ပိုရရွိႏိုင္ဖြယ္ မရွိပါ။ ေရႊတံဆိပ္ ၁၀၃ ဆု ခ်ီးျမွင့္ရာတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံက အားကစားနည္းေပါင္း ၇ မ်ိဳးတြင္ ေရႊတံဆိပ္ ၁၀ ဆုထက္ ပိုရႏိုင္ဖြယ္ မရွိဟု သတ္မွတ္ရမည္ ျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္ရာ က်န္ ေရႊတံဆိပ္ ၉၀ ခန္ု႔ကို ျပိဳင္ဘက္ ႏိုင္ငံမ်ားကသာ ခြဲယူသြားၾကပါလိမ့္မည္။ ၿပိဳင္ဘက္ ႏိုင္ငံမ်ားဟု ဆိုရာ၌လည္း ဗီယက္နမ္၊ အင္ဒိုနီးရွားႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံမ်ားက အမ်ားစု ရရွိသြားဖြယ္ ရွိပါသည္။ အထက္ပါ အားကစားနည္း ၇ မ်ိဳး အနက္ ျမင္းစီးႏွင့္ နပန္း အားကစားနည္း ႏွစ္မ်ိဳးမွလြဲ၍ က်န္ အားကစားနည္း ၅ မ်ိဳးမွာ သက္ဆုိင္ရာ ႏိုင္ငံမ်ား၏ ႐ိုးရာ အမည္ခံ အားကစားနည္း မ်ားသာ ျဖစ္ၾကပါသည္။
အဘယ္ေၾကာင့္ ေရႊတံဆိပ္ ၁၀၀ ေက်ာ္ ရွိေသာ တိုင္းတပါးတို႔၏ အားကစားနည္း ၅ မ်ိဳးႏွင့္ ျမန္မာျပည္တြင္ ေလ့လာ လိုက္စား ၿပိဳင္ဆိုင္မႈ မရွိသေလာက္ ျဖစ္သည့္ ႏိုင္ငံတကာ နပန္းၿပိဳင္ပြဲႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ ျမင္းစီးၿပိဳင္ပြဲမ်ားကို ယခု အေရွ႕ေတာင္ အာရွ အားကစား ၿပိဳင္ပြဲတြင္ ထည့္သြင္း က်င္းပေပးပါသနည္းဟု ေမးရမလိုပင္ ျဖစ္ပါသည္္။ ႏိုင္ငံတကာ နပန္းၿပိဳင္ပြဲမွာ အိုလံပစ္ အားကစားနည္းအျဖစ္မွ ဖယ္ထုတ္ေတာ့မည့္ အေနအထား ရွိေနသည္။
ယင္း အားကစားနည္း ၇ မ်ိဳးႏွင့္ ဆန္႔က်င္ဘက္ သဖြယ္ အားကစားနည္း ၉ မ်ိဳးေပါင္းမွ ေရႊတံဆိပ္ ၂၈ ဆု ခ်ီးျမွင့္ရသည့္ ၿပိဳင္ပြဲမ်ားလည္း ရွိေနခဲ့သည္။ ယင္း အားကစားနည္း ၉ မ်ိဳးထဲတြင္ ျမန္မာ ေရႊတံဆိပ္ဆု ရႏိုင္သည့္ အားကစားနည္း ဘယ္ႏွမ်ိဳး ပါ၀င္ပါသနည္း။ ယခင္ ၿပိဳင္ပြဲမ်ား ရလာဒ္အရ ဆိုလွ်င္ အားကစားနည္း ၉ မ်ိဳးေပါင္းမွ ေရႊတံဆိပ္ ၁၀ ခုထက္ ပိုရႏိုင္မည္ မထင္ပါ။ နည္းေကာင္း နည္းသြားႏိုင္ပါေသးသည္။
သို႔ျဖစ္ရာ အားကစားနည္း ၁၇ မ်ိဳးသာ က်န္ပါေတာ့သည္။ ယင္း အားကစားနည္းမ်ားမွာ ေျပးခုန္ပစ္ ၄၆၊ ေရကူး ၄၁၊ ျမားပစ္ ၁၀၊ ဘိလိယက္ ၁၆၊ စက္ဘီး ၁၃၊ စစ္တုရင္ (႐ိုးရာအပါ) ၁၈၊ ဂ်ဴဒို ၁၈၊ ကရာေတး ၁၇၊ အေနာက္တိုင္းေလ…..၉၊ ပိုက္ေက်ာ္ျခင္း (႐ိုးရာပါ) ၁၈၊ ေသနတ္ပစ္ ၁၂ ၊ ရြက္ေလွ ၁၃၊ ႐ိုးရာေလွ ၁၇ ႏွင့္ အေလးမ ၁၁ တို႔ ျဖစ္ၾကသည္။
အားကစားနည္း အလိုက္ တမ်ိဳးစီ ယခင္ ဆီးဂိမ္းမ်ားမွ ရလာဒ္မ်ားကို ျပန္လည္သုံးသပ္ၾကည့္လွ်င္ ျမန္မာ အားကစား ေရႊေရာင္ေခတ္တြင္ ဦးေဆာင္ခဲ့သည့္ ေျပးခုန္ပစ္သည္ ၂၀၁၁ ဆီးဂိမ္းတြင္ ေရႊတံဆိပ္ မရပါ။ ၂၀၀၉ လာအို ဆီးဂိမ္းတြင္ ေရႊတံဆိပ္ ၂ ဆု ရရွိခဲ့ျခင္းမွာ မီဒီယာသမား အမ်ားအသိပင္ ျဖစ္သည္။
သို႔ရာတြင္ ဆီးဂိမ္း တႀကိမ္ၿပီး တႀကိမ္က်ဆင္းလာရာ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္ အင္ဒိုနိးရွားႏိုင္ငံ ဂ်ာကာတာ ၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပသည့္ ၁၉ ႀကိမ္ေျမာက္ ဆီးဂိမ္းတြင္ ေရႊတံဆိပ္ လုံး၀ မဆြတ္ခူးႏိုင္ေတာ့ပါ။ ေငြ ၂ ႏွင့္ ေၾကး ၅ သာ ရပါသည္။ ၁၉၉၉ ဘ႐ူႏိုင္း ဆီးဂိမ္းတြင္ ေငြတံဆိပ္သာ ရပါသည္။ ခ်ယ္ရီ မီတာ ၄၀၀ တန္းေက်ာ္ အေျပးႏွင့္ ေအးေအးႏြယ္ သံျပားဝိုင္းပစ္ တို႔ ရရွိျခင္း ျဖစ္သည္။
၂၀၁၁ မေလးရွား ဆီးဂိမ္းတြင္ မီတာ ၁၀၀၀ ေျပးပြဲတြင္ ေအာင္သူရ ရသည့္ ေရႊတံဆိပ္ ၁ ဆုသာ ရသည္။ ၂၀၁၃ ဗီယက္နမ္ ဆီးဂိမ္းတြင္ အမ်ိဳးသား မီတာ ၁၅၀၀ ေျပးပြဲ၌ ေအာင္သီဟက ေရႊတံဆိပ္ ၁ ဆု၊ ယဥ္ယဥ္ခိုင္က အမ်ိဳးသမီး မီတာ ၄၀၀ တြင္ ေရႊတံဆိပ္ ၁ ဆုႏွင့္ ယဥ္ယဥ္ခိုင္၊ လဲ့လဲ့၀င္း၊ ျမင့္ျမင့္ေအးႏွင့္ ေကခိုင္လြင္တို႔ ေျပးသည့္ ၄ x ၄၀၀ မီးတာ အလံကိုင္ ေျပးပြဲတြင္ ေရႊတံ ၁ ဆု ဆြတ္ခူးခဲ့သည္။
ထိုင္းႏိုင္ငံ ဆိးဂိမ္း တြင္ ေရႊတံဆိပ္ ရရွိျခင္း မရွိခဲ့ပါ။ သို႔ရာတြင္ ၂၀၀၅ လာအို ဆီးဂိမ္းတြင္ အမ်ိဳးသား မီတာ ၅၀၀၀ ေျပးပြဲ၌ ေရႊတံဆိပ္ ရသည့္ ေအာင္ခိုင္ႏွင့္ အမ်ိဳးသမီး မီတာ ၂၀ လမ္းေလွ်ာက္ၿပိဳင္ပြဲတြင္ ေရႊတံဆိပ္ရ ေကခိုင္မ်ိဳးထြန္းတို႔မွာ ေျပးခုန္ပစ္ေလာကမွ အံၾသဖြယ္ရာ ေပ်ာက္ကြယ္ေန သည္။ သို႔ျဖစ္ရာ ေျပးခုန္ပစ္ ၿပိဳင္ပြဲတြင္ ခ်ီးျမွင့္ ေရႊတံဆိပ္ ၄၆ ဆု အနက္ ေရႊတံဆိပ္ မည္မွ် ေနျပည္ေတာ္ ဆီးဂိမ္းတြင္ ဆြတ္ခူး ႏိုင္မည္ကို မွန္းဆ ၾကည့္နိုင္သည္။
ေရကူး အားကစားနည္းတြင္ ဒိုက္ဗင္ႏွင့္ ၀ါတာပိုလို ကစားနည္းမ်ား ေပါင္းၿပီး ေရႊတံဆိပ္ ၄၁ ဆု ခ်ီးျမွင့္မည္ျဖစ္ရာ ဒိုက္ဗင္ႏွင့္ ၀ါတာပိုလို ကစားနည္းမ်ား ကြ်န္းဆြယ္ႏွင့္ ဆီးဂိမ္းၿပိဳင္ပြဲမ်ား တေလွ်ာက္တြင္ လုံး၀ ေရႊတံဆိပ္ မရခဲ့ပါ။ ေရကူး အားကစားနည္း တြင္မူ ျမန္မာေရကူး အားကစားသမားမ်ားသည္ “ေရလႊာသင္ဖ်ဴး၊ ငါးပ်ံျမဴးဟန္” ဟူသည့္ ေဆာင္ပုဒ္ႏွင့္ အညီ ကြ်န္းဆြယ္ၿပိဳင္ပြဲတင္မက အာရွ အားကစားပြဲ၊ ႏိုင္ငံတကာ ဖိတ္ေခၚၿပိဳင္ပြဲႀကီးမ်ားပါ
၂၀၀၁ ခုႏွစ္ မေလးရွား ဆီးဂိမ္းမွာေတာ့ ျမန္မာ ေရကူး သူရဲေကာင္း အမ်ိဳးသမီး ထြက္ေပၚလာခဲ့သည္။ သူက အမ်ိဳးသမီး ေရကူးမယ္ မိုးသူေအာင္ ျဖစ္သည္။ မိုးသူေအာင္က ကြာလာလမ္ပူ ဆီးဂိမ္းၿပိဳင္ပြဲမွာ အဲဒီအခ်ိန္ လွ်မ္းလွ်မ္းေတာက္ ေအာင္ျမင္ေက်ာ္ၾကား ေနသည့္ စင္ကာပူေရကူးမယ္ ဂ်ဳိစလင္းကို မီတာ ၅၀ အလြတ္တန္း ၿပိဳင္ပြဲတြင္ အႏိုင္ရၿပီး ေရႊတံဆိပ္ဆြတ္ခူးခဲ့သည္။
မိုးသူေအာင္သည္ မီတာ ၁၀၀ အလြတ္ကူးတြင္ ေငြတံဆိပ္၊ မီတာ ၁၀၀ လိပ္ျပာကူးတြင္ ေငြတံဆိပ္ စုစုေပါင္း ေရႊတံဆိပ္ ၁ ဆု၊ ေငြတံဆိပ္ ၂ ဆု ကို ၂၀၀၁ ကြာလာလမ္ပူ ဆီးဂိမ္းတြင္ ဆြတ္ခူးႏိုင္ခဲ့သည္။ ယင္းေနာက္ ေရကူးၿပိဳင္ပြဲတြင္ ျမန္မာ ေရကူးသမားမ်ားႏွင့္ ဆုတံဆိပ္ႏွင့္ ေ၀းခဲ့သည္မွာ ၁၀ ႏွစ္ေက်ာ္ရွိခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။
၂၀၀၃ ခုႏွစ္အတြင္း သက္တမ္းအလိုက္ ဖိတ္ေခၚ ေရကူး ၿပိဳင္ပြဲတြင္ ျမန္မာကေလးငယ္မ်ား ေအာင္ျမင္မႈ ရခဲ့ၾကသည္။ သို႔ရာတြင္ အသက္ကန္႔သတ္မဲ့ျဖင့္ၿပိဳင္ရ
ေနျပည္ေတာ္ ဆီးဂိမ္းတြင္ ဆုတံဆိပ္ အမ်ားဆုံးေပးသည့္ (၄၆+၄) ေျပးခုန္ပစ္ႏွင့္ ေရကူး ဒိုက္ဗင္ ၀ါတာပိုလို ၿပိဳင္ပြဲမ်ားက လက္ရွိ အေနအထားအရ ေရႊတံဆိပ္ မေမွ်ာ္လင့္ႏိုင္ပါ။ သို႔ျဖစ္ရာ အားကစားနည္း ၁၈ မ်ိဳးမွ ေရႊတံဆိပ္ မည္မွ် ရရွိမည္ကို ခန္႔မွန္းႏိုင္ၾကမည္ ျဖစ္သည္။
တင္ျပခဲ့သည့္ အားကစားနည္း ၁၈ မ်ိဳး ႏုတ္လိုက္လွ်င္ ေနျပည္ေတာ္ ဆီးဂိမ္းတြင္ ထည့္သြင္း က်င္းပမည့္ အားကစားနည္း ၁၅ မ်ိဳးသာ က်န္သည္။ ယင္း ၁၅ မ်ိဳးထဲမွ ေရႊတံဆိပ္ အမ်ားဆုံး ရႏိုင္သည့္ အားကစားနည္း မ်ားမွာ ဘိလိယက္/စႏူကာ ၁၂၊ ကႏူး/
အားကစား ၿပိဳင္ပြဲႀကီး မ်ားကို အိမ္ရွင္အျဖစ္ လက္ခံက်င္းပေပးသည့္ ႏိုင္ငံမ်ားသည္ ဆုတံဆိပ္ (ေရႊ) မ်ားမ်ား ရရွိေရးထက္ (တတ္ႏိုင္လွ်င္) လိုအပ္သလို အိမ္ရွင္ေကာင္း ပီသစြာျဖင့္ ၿပိဳင္ပြဲ၀င္ ဧည့္ႏိုင္ငံအားလုံး စိတ္ခ်မ္းေျမ႕စြာျဖင့္ ယွဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ၾက ဖို႔ လည္းေကာင္း၊ ၿပိဳင္ပြဲမ်ား စနစ္တက် စည္းကမ္းရွိရွိ က်င္းပေပးႏိုင္ရန္ လည္းေကာင္း၊ က်င္းပေပးသည့္ ၿပိဳင္ပြဲတိုင္း တရား မွ်တစြာျဖင့္ ပါ၀င္ယွဥ္ၿပိဳင္သည့္ ႏိုင္ငံအားလုံး သက္ဆုိင္ရာ အားကစားနည္းအလိုက္ ခ်မွတ္ထားေသာ စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္းဥပေဒေဘာင္အတြင္း မွန္မွန္ကန္ကန္ ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္ရေရးတို႕ကလည
အိုလံပစ္ ေဆာင္ပုဒ္ကေတာ့ “NOT TO WIN BUT TO PERTICIPATE” (အႏိုင္ရရန္ မဟုတ္၊ ယွဥ္ၿပိဳင္ျခင္းသာ ျဖစ္သည္) ဟူ၍ ျဖစ္ပါသည္။ အိမ္ရွင္ႏိုင္ငံမ်ားသည္ ႐ုပ္ပ်က္ဆင္းပ်က္ ႐ႈံးဖို႔ မဟုတ္သလို ႐ုပ္ပ်က္ဆင္းပ်က္ မတရား အႏိုင္ရဖို႔လည္း မသင့္ပါေပ။
ဧရာ၀တီ
၂၀၁၁ ခုႏွစ္ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံတြင္ က်င္းပခဲ့သည့္ ဆီးဂိမ္းတြင္မူ အားကစားနည္းေပါင္း ၄၄ မ်ိဳး ထည့္သြင္း က်င္းပခဲ့ၿပီး ဆုတံဆိပ္ေပါင္း ၅၅၄ ဆုခ်ီးျမွင့္ခဲ့သည္။ ထိုစဥ္က ေရႊတံဆိပ္မ်ား ဆြတ္ခူးခဲ့ၾကသည့္ ႏိုင္ငံမ်ားမွာ အိမ္ရွင္ အင္ဒိုနီးရွား ၁၈၂ ဆု၊ ထိုင္း ၁၀၉၊ ဗီယက္နမ္ ၉၆၊ မေလးရွား ၅၉၊ စင္ကာပူ ၄၂၊ ဖိလစ္ပိုင္ ၃၆၊ ျမန္မာ ၁၆၊ လာအို ၉၊ ကေမၻာဒီးယား ၄ ႏွင့္ အေရွ႕တီေမာ ၁ တို႔ ျဖစ္ၾကသည္။ ဆီးဂိမ္းၿပိဳင္ပြဲတြင္ ၁၁ ႏိုင္ငံ ယွဥ္ၿပိဳင္ၾကသည့္ အနက္ ၁၀ ႏိုင္ငံက ေရႊတံဆိပ္ အသီးသီး ဆြတ္ခူးခဲ့ၾကေသာ္လည္း ဘ႐ူႏိုင္း ႏိုင္ငံက ေရႊတံဆိပ္ မရရွိဘဲ ေငြတံဆိပ္ ၄ ဆုႏွင့္ ေၾကးတံဆိပ္ ၇ ဆုသာ ဆြတ္ခူးႏုိင္ခဲ့သည္။
ေနျပည္ေတာ္ ဆီးဂိမ္းၿပိဳင္ပြဲတြင္ ေရႊတံဆိပ္ အမ်ားဆုံး ခ်ီးျမွင့္မည့္ အားကစားနည္းမ်ားမွာ ေျပးခုန္ပစ္ (အမ်ိဳးသား/အမ်ိဳး သမီး) ေရႊတံဆိပ္ ၄၆ ဆု၊ ေရကူး (ဒိုင္ဗင္၊ ၀ါတာပိုလို) ၄ ဆု၊ တိုက္ကြမ္ဒို ၂၁ ဆု၊ နပန္း ၂၁ ဆု၊ စစ္တုရင္ ၁၈ ဆု၊ ဂ်ဴဒို ၁၈ ဆု၊ ကင္ပို ၁၈ ဆု၊ ပိုက္ေက်ာ္ျခင္း/
၂၇ ႀကိမ္ေျမာက္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ အားကစား ၿပိဳင္ပြဲတြင္ ထည့္သြင္းက်င္းပမည့္ အားကစားနည္း ၃၃ မ်ိဳးအနက္ ယခင္က ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္လည္း မရွိ အားကစား ၿပိဳင္ပြဲ (ျပည္တြင္းေရာ၊ ႏိုင္ငံတကာ) မ်ား လုံး၀ မရွိခဲ့သည့္ အားကစားနည္း ၇ မ်ိဳး ပါ၀င္လာသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ယင္း အားကစားနည္းမ်ားမွာ ျမင္းစီး ၆ ဆု၊ ကမ္ပို ၁၈ ဆု၊ ေမြ လက္ေ၀ွ႔ ၁၄ ဆု၊ ပန္ကာဆီလတ္ ၁၅ ဆု၊ ပီတန္း ၁၁ ဆု၊ ဗိုဗီနမ္ ၁၈ ဆု၊ နပန္း ၂၁ ဆု ျဖစ္သည္။
ယင္း အားကစားနည္း ၇ မ်ိဳးတြင္ ခ်ီးျမွင့္မည့္ ေရႊတံဆိပ္ေပါင္းမွာ ၁၀၃ ဆုအထိ ရွိသည္။ ယင္း အားကစားနည္းမ်ားမွာ ၿပိဳင္ဘက္ႏိုင္ငံ အခ်ိဳ႕တြင္သာ ႏွစ္ရွည္လမ်ား ေလ့က်င့္ၿပိဳင္ေနၾကသည့္ အားကစားနည္းမ်ား ျဖစ္သည္။ ယင္း အားကစားနည္းမ်ားကို ျပည္ပတြင္ တႀကိမ္ ႏွစ္ႀကိမ္၊ ျပည္တြင္းတြင္ ယခု အႀကိမ္ သက္ဆုိင္ရာ ျမန္မာ အားကစား သမားမ်ား ယွဥ္ၿပိဳင္ၾကရျခင္း ျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္ရာ ယင္း အားကစားနည္းမ်ားမ် ေရႊတံဆိပ္မ်ား ဆြတ္ခူး ရရွိရန္ မလြယ္ပါ။
တမ်ိဳးလွ်င္ ေရႊတံဆိပ္ ၁ ဆုစ၊ ၂ ဆုစ ထက္ ပိုရရွိႏိုင္ဖြယ္ မရွိပါ။ ေရႊတံဆိပ္ ၁၀၃ ဆု ခ်ီးျမွင့္ရာတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံက အားကစားနည္းေပါင္း ၇ မ်ိဳးတြင္ ေရႊတံဆိပ္ ၁၀ ဆုထက္ ပိုရႏိုင္ဖြယ္ မရွိဟု သတ္မွတ္ရမည္ ျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္ရာ က်န္ ေရႊတံဆိပ္ ၉၀ ခန္ု႔ကို ျပိဳင္ဘက္ ႏိုင္ငံမ်ားကသာ ခြဲယူသြားၾကပါလိမ့္မည္။ ၿပိဳင္ဘက္ ႏိုင္ငံမ်ားဟု ဆိုရာ၌လည္း ဗီယက္နမ္၊ အင္ဒိုနီးရွားႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံမ်ားက အမ်ားစု ရရွိသြားဖြယ္ ရွိပါသည္။ အထက္ပါ အားကစားနည္း ၇ မ်ိဳး အနက္ ျမင္းစီးႏွင့္ နပန္း အားကစားနည္း ႏွစ္မ်ိဳးမွလြဲ၍ က်န္ အားကစားနည္း ၅ မ်ိဳးမွာ သက္ဆုိင္ရာ ႏိုင္ငံမ်ား၏ ႐ိုးရာ အမည္ခံ အားကစားနည္း မ်ားသာ ျဖစ္ၾကပါသည္။
အဘယ္ေၾကာင့္ ေရႊတံဆိပ္ ၁၀၀ ေက်ာ္ ရွိေသာ တိုင္းတပါးတို႔၏ အားကစားနည္း ၅ မ်ိဳးႏွင့္ ျမန္မာျပည္တြင္ ေလ့လာ လိုက္စား ၿပိဳင္ဆိုင္မႈ မရွိသေလာက္ ျဖစ္သည့္ ႏိုင္ငံတကာ နပန္းၿပိဳင္ပြဲႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ ျမင္းစီးၿပိဳင္ပြဲမ်ားကို ယခု အေရွ႕ေတာင္ အာရွ အားကစား ၿပိဳင္ပြဲတြင္ ထည့္သြင္း က်င္းပေပးပါသနည္းဟု ေမးရမလိုပင္ ျဖစ္ပါသည္္။ ႏိုင္ငံတကာ နပန္းၿပိဳင္ပြဲမွာ အိုလံပစ္ အားကစားနည္းအျဖစ္မွ ဖယ္ထုတ္ေတာ့မည့္ အေနအထား ရွိေနသည္။
ယင္း အားကစားနည္း ၇ မ်ိဳးႏွင့္ ဆန္႔က်င္ဘက္ သဖြယ္ အားကစားနည္း ၉ မ်ိဳးေပါင္းမွ ေရႊတံဆိပ္ ၂၈ ဆု ခ်ီးျမွင့္ရသည့္ ၿပိဳင္ပြဲမ်ားလည္း ရွိေနခဲ့သည္။ ယင္း အားကစားနည္း ၉ မ်ိဳးထဲတြင္ ျမန္မာ ေရႊတံဆိပ္ဆု ရႏိုင္သည့္ အားကစားနည္း ဘယ္ႏွမ်ိဳး ပါ၀င္ပါသနည္း။ ယခင္ ၿပိဳင္ပြဲမ်ား ရလာဒ္အရ ဆိုလွ်င္ အားကစားနည္း ၉ မ်ိဳးေပါင္းမွ ေရႊတံဆိပ္ ၁၀ ခုထက္ ပိုရႏိုင္မည္ မထင္ပါ။ နည္းေကာင္း နည္းသြားႏိုင္ပါေသးသည္။
သို႔ျဖစ္ရာ အားကစားနည္း ၁၇ မ်ိဳးသာ က်န္ပါေတာ့သည္။ ယင္း အားကစားနည္းမ်ားမွာ ေျပးခုန္ပစ္ ၄၆၊ ေရကူး ၄၁၊ ျမားပစ္ ၁၀၊ ဘိလိယက္ ၁၆၊ စက္ဘီး ၁၃၊ စစ္တုရင္ (႐ိုးရာအပါ) ၁၈၊ ဂ်ဴဒို ၁၈၊ ကရာေတး ၁၇၊ အေနာက္တိုင္းေလ…..၉၊ ပိုက္ေက်ာ္ျခင္း (႐ိုးရာပါ) ၁၈၊ ေသနတ္ပစ္ ၁၂ ၊ ရြက္ေလွ ၁၃၊ ႐ိုးရာေလွ ၁၇ ႏွင့္ အေလးမ ၁၁ တို႔ ျဖစ္ၾကသည္။
အားကစားနည္း အလိုက္ တမ်ိဳးစီ ယခင္ ဆီးဂိမ္းမ်ားမွ ရလာဒ္မ်ားကို ျပန္လည္သုံးသပ္ၾကည့္လွ်င္ ျမန္မာ အားကစား ေရႊေရာင္ေခတ္တြင္ ဦးေဆာင္ခဲ့သည့္ ေျပးခုန္ပစ္သည္ ၂၀၁၁ ဆီးဂိမ္းတြင္ ေရႊတံဆိပ္ မရပါ။ ၂၀၀၉ လာအို ဆီးဂိမ္းတြင္ ေရႊတံဆိပ္ ၂ ဆု ရရွိခဲ့ျခင္းမွာ မီဒီယာသမား အမ်ားအသိပင္ ျဖစ္သည္။
သို႔ရာတြင္ ဆီးဂိမ္း တႀကိမ္ၿပီး တႀကိမ္က်ဆင္းလာရာ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္ အင္ဒိုနိးရွားႏိုင္ငံ ဂ်ာကာတာ ၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပသည့္ ၁၉ ႀကိမ္ေျမာက္ ဆီးဂိမ္းတြင္ ေရႊတံဆိပ္ လုံး၀ မဆြတ္ခူးႏိုင္ေတာ့ပါ။ ေငြ ၂ ႏွင့္ ေၾကး ၅ သာ ရပါသည္။ ၁၉၉၉ ဘ႐ူႏိုင္း ဆီးဂိမ္းတြင္ ေငြတံဆိပ္သာ ရပါသည္။ ခ်ယ္ရီ မီတာ ၄၀၀ တန္းေက်ာ္ အေျပးႏွင့္ ေအးေအးႏြယ္ သံျပားဝိုင္းပစ္ တို႔ ရရွိျခင္း ျဖစ္သည္။
၂၀၁၁ မေလးရွား ဆီးဂိမ္းတြင္ မီတာ ၁၀၀၀ ေျပးပြဲတြင္ ေအာင္သူရ ရသည့္ ေရႊတံဆိပ္ ၁ ဆုသာ ရသည္။ ၂၀၁၃ ဗီယက္နမ္ ဆီးဂိမ္းတြင္ အမ်ိဳးသား မီတာ ၁၅၀၀ ေျပးပြဲ၌ ေအာင္သီဟက ေရႊတံဆိပ္ ၁ ဆု၊ ယဥ္ယဥ္ခိုင္က အမ်ိဳးသမီး မီတာ ၄၀၀ တြင္ ေရႊတံဆိပ္ ၁ ဆုႏွင့္ ယဥ္ယဥ္ခိုင္၊ လဲ့လဲ့၀င္း၊ ျမင့္ျမင့္ေအးႏွင့္ ေကခိုင္လြင္တို႔ ေျပးသည့္ ၄ x ၄၀၀ မီးတာ အလံကိုင္ ေျပးပြဲတြင္ ေရႊတံ ၁ ဆု ဆြတ္ခူးခဲ့သည္။
ထိုင္းႏိုင္ငံ ဆိးဂိမ္း တြင္ ေရႊတံဆိပ္ ရရွိျခင္း မရွိခဲ့ပါ။ သို႔ရာတြင္ ၂၀၀၅ လာအို ဆီးဂိမ္းတြင္ အမ်ိဳးသား မီတာ ၅၀၀၀ ေျပးပြဲ၌ ေရႊတံဆိပ္ ရသည့္ ေအာင္ခိုင္ႏွင့္ အမ်ိဳးသမီး မီတာ ၂၀ လမ္းေလွ်ာက္ၿပိဳင္ပြဲတြင္ ေရႊတံဆိပ္ရ ေကခိုင္မ်ိဳးထြန္းတို႔မွာ ေျပးခုန္ပစ္ေလာကမွ အံၾသဖြယ္ရာ ေပ်ာက္ကြယ္ေန သည္။ သို႔ျဖစ္ရာ ေျပးခုန္ပစ္ ၿပိဳင္ပြဲတြင္ ခ်ီးျမွင့္ ေရႊတံဆိပ္ ၄၆ ဆု အနက္ ေရႊတံဆိပ္ မည္မွ် ေနျပည္ေတာ္ ဆီးဂိမ္းတြင္ ဆြတ္ခူး ႏိုင္မည္ကို မွန္းဆ ၾကည့္နိုင္သည္။
ေရကူး အားကစားနည္းတြင္ ဒိုက္ဗင္ႏွင့္ ၀ါတာပိုလို ကစားနည္းမ်ား ေပါင္းၿပီး ေရႊတံဆိပ္ ၄၁ ဆု ခ်ီးျမွင့္မည္ျဖစ္ရာ ဒိုက္ဗင္ႏွင့္ ၀ါတာပိုလို ကစားနည္းမ်ား ကြ်န္းဆြယ္ႏွင့္ ဆီးဂိမ္းၿပိဳင္ပြဲမ်ား တေလွ်ာက္တြင္ လုံး၀ ေရႊတံဆိပ္ မရခဲ့ပါ။ ေရကူး အားကစားနည္း တြင္မူ ျမန္မာေရကူး အားကစားသမားမ်ားသည္ “ေရလႊာသင္ဖ်ဴး၊ ငါးပ်ံျမဴးဟန္” ဟူသည့္ ေဆာင္ပုဒ္ႏွင့္ အညီ ကြ်န္းဆြယ္ၿပိဳင္ပြဲတင္မက အာရွ အားကစားပြဲ၊ ႏိုင္ငံတကာ ဖိတ္ေခၚၿပိဳင္ပြဲႀကီးမ်ားပါ
၂၀၀၁ ခုႏွစ္ မေလးရွား ဆီးဂိမ္းမွာေတာ့ ျမန္မာ ေရကူး သူရဲေကာင္း အမ်ိဳးသမီး ထြက္ေပၚလာခဲ့သည္။ သူက အမ်ိဳးသမီး ေရကူးမယ္ မိုးသူေအာင္ ျဖစ္သည္။ မိုးသူေအာင္က ကြာလာလမ္ပူ ဆီးဂိမ္းၿပိဳင္ပြဲမွာ အဲဒီအခ်ိန္ လွ်မ္းလွ်မ္းေတာက္ ေအာင္ျမင္ေက်ာ္ၾကား ေနသည့္ စင္ကာပူေရကူးမယ္ ဂ်ဳိစလင္းကို မီတာ ၅၀ အလြတ္တန္း ၿပိဳင္ပြဲတြင္ အႏိုင္ရၿပီး ေရႊတံဆိပ္ဆြတ္ခူးခဲ့သည္။
မိုးသူေအာင္သည္ မီတာ ၁၀၀ အလြတ္ကူးတြင္ ေငြတံဆိပ္၊ မီတာ ၁၀၀ လိပ္ျပာကူးတြင္ ေငြတံဆိပ္ စုစုေပါင္း ေရႊတံဆိပ္ ၁ ဆု၊ ေငြတံဆိပ္ ၂ ဆု ကို ၂၀၀၁ ကြာလာလမ္ပူ ဆီးဂိမ္းတြင္ ဆြတ္ခူးႏိုင္ခဲ့သည္။ ယင္းေနာက္ ေရကူးၿပိဳင္ပြဲတြင္ ျမန္မာ ေရကူးသမားမ်ားႏွင့္ ဆုတံဆိပ္ႏွင့္ ေ၀းခဲ့သည္မွာ ၁၀ ႏွစ္ေက်ာ္ရွိခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။
၂၀၀၃ ခုႏွစ္အတြင္း သက္တမ္းအလိုက္ ဖိတ္ေခၚ ေရကူး ၿပိဳင္ပြဲတြင္ ျမန္မာကေလးငယ္မ်ား ေအာင္ျမင္မႈ ရခဲ့ၾကသည္။ သို႔ရာတြင္ အသက္ကန္႔သတ္မဲ့ျဖင့္ၿပိဳင္ရ
ေနျပည္ေတာ္ ဆီးဂိမ္းတြင္ ဆုတံဆိပ္ အမ်ားဆုံးေပးသည့္ (၄၆+၄) ေျပးခုန္ပစ္ႏွင့္ ေရကူး ဒိုက္ဗင္ ၀ါတာပိုလို ၿပိဳင္ပြဲမ်ားက လက္ရွိ အေနအထားအရ ေရႊတံဆိပ္ မေမွ်ာ္လင့္ႏိုင္ပါ။ သို႔ျဖစ္ရာ အားကစားနည္း ၁၈ မ်ိဳးမွ ေရႊတံဆိပ္ မည္မွ် ရရွိမည္ကို ခန္႔မွန္းႏိုင္ၾကမည္ ျဖစ္သည္။
တင္ျပခဲ့သည့္ အားကစားနည္း ၁၈ မ်ိဳး ႏုတ္လိုက္လွ်င္ ေနျပည္ေတာ္ ဆီးဂိမ္းတြင္ ထည့္သြင္း က်င္းပမည့္ အားကစားနည္း ၁၅ မ်ိဳးသာ က်န္သည္။ ယင္း ၁၅ မ်ိဳးထဲမွ ေရႊတံဆိပ္ အမ်ားဆုံး ရႏိုင္သည့္ အားကစားနည္း မ်ားမွာ ဘိလိယက္/စႏူကာ ၁၂၊ ကႏူး/
အားကစား ၿပိဳင္ပြဲႀကီး မ်ားကို အိမ္ရွင္အျဖစ္ လက္ခံက်င္းပေပးသည့္ ႏိုင္ငံမ်ားသည္ ဆုတံဆိပ္ (ေရႊ) မ်ားမ်ား ရရွိေရးထက္ (တတ္ႏိုင္လွ်င္) လိုအပ္သလို အိမ္ရွင္ေကာင္း ပီသစြာျဖင့္ ၿပိဳင္ပြဲ၀င္ ဧည့္ႏိုင္ငံအားလုံး စိတ္ခ်မ္းေျမ႕စြာျဖင့္ ယွဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ၾက ဖို႔ လည္းေကာင္း၊ ၿပိဳင္ပြဲမ်ား စနစ္တက် စည္းကမ္းရွိရွိ က်င္းပေပးႏိုင္ရန္ လည္းေကာင္း၊ က်င္းပေပးသည့္ ၿပိဳင္ပြဲတိုင္း တရား မွ်တစြာျဖင့္ ပါ၀င္ယွဥ္ၿပိဳင္သည့္ ႏိုင္ငံအားလုံး သက္ဆုိင္ရာ အားကစားနည္းအလိုက္ ခ်မွတ္ထားေသာ စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္းဥပေဒေဘာင္အတြင္း မွန္မွန္ကန္ကန္ ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္ရေရးတို႕ကလည
အိုလံပစ္ ေဆာင္ပုဒ္ကေတာ့ “NOT TO WIN BUT TO PERTICIPATE” (အႏိုင္ရရန္ မဟုတ္၊ ယွဥ္ၿပိဳင္ျခင္းသာ ျဖစ္သည္) ဟူ၍ ျဖစ္ပါသည္။ အိမ္ရွင္ႏိုင္ငံမ်ားသည္ ႐ုပ္ပ်က္ဆင္းပ်က္ ႐ႈံးဖို႔ မဟုတ္သလို ႐ုပ္ပ်က္ဆင္းပ်က္ မတရား အႏိုင္ရဖို႔လည္း မသင့္ပါေပ။
ဧရာ၀တီ
